ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ (BULLING) ΚΑΙ ΕΝΑ ΜΥΝΗΜΑ ΑΓΑΠΗΣ ΚΑΙ ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗΣ ΑΠΌ ΤΗ ΓΙΩΤΑ ΩΣ ΘΥΜΑ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ
H ενδοσχολική βία/σχολικός εκφοβισμός αποτελεί ένα κοινωνικό φαινόμενο που ορίζεται ως η εσκεμμένη, απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη βία-επιθετική συμπεριφορά με σκοπό την επιβολή, την καταδυνάστευση και πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους , εντός και εκτός σχολείου.
ΑΙΤΙΕΣ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ
Η ενδοσχολική βία και εκφοβισμός είναι σύνθετο φαινόμενο και στην εκδήλωσή του συμβάλλει η αλληλεπίδραση ατομικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.
ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ
Η ενδοσχολική βία έχει τις εξής μορφές:
- Λεκτική βία(συστηματική χρήση υβριστικών εκφράσεων, προσβολών, απειλών, ειρωνίας )
- Σωματική βία (χειρονομίες, σπρωξίματα, ξυλοδαρμός)
- Κοινωνική βία(πρόκληση κοινωνικής απομόνωσης στο θύμα/θύματα)
- Διαδικτυακή βία(αποστολή απειλητικού ή υβριστικού υλικού μέσω των social media)
- Ρατσιστική βία(θίγεται η καταγωγή, οικονομική κατάσταση ή η διαφορετικότητα του μαθητή)
- Ψυχολογική βία(είναι ο συνδυασμός όλων των παραπάνω ειδών εκφοβισμού ,που προκαλεί εσωστρέφεια και κατάθλιψη στο θύμα)
- Σεξουαλική βία(ανεπιθύμητο άγγιγμα ,ανήθικες , χειρονομίες, μέχρι και σεξουαλικές επιθέσεις)
Στην περίπτωση του σχολικού εκφοβισμού υπάρχουν πάντα τρία μέρη:
- Το θύμα
- Ο θύτης
- Ο παρατηρητής
ΠΡΟΦΙΛ ΘΥΜΑΤΟΣ
- Τα θύματα του σχολικού εκφοβισμού είναι συνήθως άτομα αδύναμα τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά.Είναι χαμηλών τόνων μαθητές,αγχώδεις και ανασφαλείς.
ΠΡΟΦΙΛ ΘΥΤΗ
- Οι θύτες είναι άτομα αντιδραστικά, τα οποία προσπαθούν να ασκήσουν εξουσία και να επιβληθούν μέσα από παραβατικές συμπεριφορές
- Συχνά προέρχονται από οικογένειες , όπου παρατηρείται σωματική κακοποίηση.
ΠΡΟΦΙΛ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗ
Τα παιδιά παρατηρητές ή αλλιώς θεατές πολλές φορές επιδεικνύουν μία ουδέτερη στάση, μπορεί να σχολιάσουν, να αδιαφορήσουν ή να χαμογελάσουν. Με την συμπεριφορά τους διευκολύνουν ή λειτουργούν ανασταλτικά στην εμφάνιση του φαινομένου.
Για ποιούς λόγους ένα παιδί μπορεί να δέχεται εκφοβιστικές επιθέσεις;
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω(προφίλ θύματος).Πολλές φορές στόχος γίνεται τo «διαφορετικό>>,το οποίο μπορεί να αφορά οποιοδήποτε εξωτερικό ή εσωτερικό γνώρισμα, όπως το χρώμα του δέρματος, η εθνικότητα, το βάρος. το φύλο κ.α
Για ποιούς λόγους ένα παιδί αναπτύσσει εκφοβιστικές και βίαιες συμπεριφορές;
Οι μαθητές που εκφοβίζουν μπορεί και εκείνοι να είναι αποδέκτες εκφοβιστικών και βίαιων συμπεριφορών είτε από το οικογενειακό είτε από το κοινωνικό τους περιβάλλον. Στόχος τους είναι να τραβήξουν την προσοχή ώστε να γίνουν δημοφιλείς και αποδεκτοί από τους συμμαθητές τους. Αντίθετα, τους φοβάται και προσπαθεί να τους αποφύγει. Συνήθως, τα παιδιά-θύτες είναι δυστυχισμένοι και προσπαθούν να μεταφέρουν αυτό το συναίσθημα καις τους άλλους. Τέλος, το συναίσθημα της ζήλιας πρωταγωνιστεί σ’αυτά τα άτομα.
ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
Α) Στους θύτες (τα παιδιά που εκφοβίζουν δηλαδή),οι επιπτώσεις είναι ποικίλες όπως :τάσεις φυγής, διακοπή σχολικής φοίτησης, αντικοινωνική και παραβατική συμπεριφορά
Β) Τα παιδιά θύματα συχνά μπορεί να οδηγηθούν σε σχολική αποτυχία, εμφανίζουν ψυχοσωματικά προβλήματα όπως πονοκεφάλους, πόνος στην κοιλιά, κατάθλιψη, διαταραχές ύπνου.
Πώς φαίνεται ένα παιδί ότι είναι θύμα ενδοσχολικής βίας?
- Η μειωμένη διάθεση του να πάει σχολείο
- Οι αδικαιολόγητες απουσίες του
- Τα ρούχα του μπορεί να είναι συχνά σκισμένα και κατεστραμμένα
- Έχει μελανιές ή σημα στο σώμα του
- Παραπονιέται για ψυχοσωματικά προβλήματα
- Χάνει συχνά τα πραγματά του και ζητάει συχνά χρήματα από τους γονείς του καθώς τα χάνει(στην πραγματικότητα του τα παίρνουνκ.α
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ
ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
Η διαμόρφωση καλού σχολικού κλίματος, επικοινωνίας, διαλόγου και εμπιστοσύνης ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς κα μαθητές αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθον για την αντιμετώπιση του φαινομένου σε επίπεδο σχολείου. Η δημιουργία ξεκάθαρων σχολικών κανόνων και η <<ομάδα εκπαιδευτικών συμβούλων>>,που με κατάλληλη εκπαίδευση παρεμβαίνουν ύστερα από την εκδήλωση βίαιων ενεργειών. Τέλος, η ενημέρωση των μαθητών και των γονέων για το κοινωνικό αυτό φαινόμενο αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην πρόληψη και αντιμετώπισή του.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ
Εάν αντιληφθείτε ότι το παιδί σας είναι θύμα εκφοβισμού και βίας από συμμαθητές του, πρέπει να αντιμετωπίσετε όσο πιο δυνατόν την κατάσταση με ψυχραιμία:
- Συνεργαστείτε με το σχολείο για να πληροφορηθείτε την έκταση και την σοβαρότητα του περιστατικού
- Παρέχετε στο παιδί σας υποστήριξη και ασφάλεια
- Να του εξηγήσετε ότι τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν μόνο εάν <<σπάσει την σιωπή του>>.
- Παρακολουθείστε την κατάσταση ψυχικής και σωματικής υγείας του παιδιού
- Εξηγήστε του,ότι να μιλήσει για περιστατικά βίας σε κάποιον ενήλικα δεν είναι <<κάρφωμα>>.
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΕΙΡΑΓΜΑΤΟΣ-ΒULLING
Σ’αυτό το σημείο θα ήθελα να διαχωρίσουμε την κατάσταση του bulling από το απλό πείραγμα. Σύμφωνα με τον Οlweus(Νορβηγός καθηγητής, πρότεινε το γνωστότερο πρόγραμμα πρόληψης και αντιμετώπισης του φαινομένου).Ο Olweus τονίζει την διαφορά του bulling με το <<πείραγμα>> στα πλαίσια του παιχνιδιού. Το <<πείραγμα>>αυτό συνήθως συμβαίνει μεταξύ φίλων και δεν περιλαμβάνει την πρόκληση σωματικού πόνου των άλλων. Αντίθετα το bulling εμπλέκει άτομα που δεν έχουν φιλικές σχέσεις. Το <<πείραγμα>> όμως, μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε εκφοβισμό όταν συμβαίνει για μεγάλο χρονικό διάστημα και όταν αισθανθεί το παιδί ότι οι πράξεις των άλλων δεν είναι αστείες και δεν γίνονται μέσα στα όρια του παιχνιδιού.
Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗ ΓΙΩΤΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΑΓΑΠΗΣ
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΠΩΣ, ΠΟΤΕ , ΓΙΑΤΙ ΞΕΚΙΝΗΣΕ Ο ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΙΩΤΑ!
ΈΤΥΧΕ να γεννηθώ με μια ιδιομορφία στο αριστερό μου χέρι. Δεν το επέλεξα.. Έτσι ίσως το θέλησε ο Θεός. Στο σχολείο έζησα πολλές φορές αυτό που σήμερα ονομάζεται bullying…. Ήμουν πολύ εσωστρεφής κρατώντας τα πάντα μέσα μου με αποτέλεσμα να γυρνάω στο σπίτι, να κλαίω και να μην θέλω να πηγαίνω στο σχολείο… (σκεφτείτε τι πέρασε αυτή η δόλια μάνα)… Στο λύκειο και ενώ είχα περάσει και ακούσει πολλά πια σε ότι έχει να κάνει με αυτό, σταμάτησα το σχολείο για 10 ημέρες γιατί η καθηγήτρια δεν έκανε απολύτως τίποτα ενώ άκουγε καθημερινά όλα όσα μου έλεγαν. Αφού με έπεισε η φίλη μου , επέστρεψα πιο δυνατή και είπα πως δεν θα αφήσω το όνειρο μου (την κομμωτική) για κανέναν.
Η ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ( BULLYING)
Πριν από λίγους μήνες, αποφάσισα να μοιραστώ με όλον τον κόσμο, την αλήθεια μου. Αυτό που στ’ αλήθεια είμαι εγώ. Να μην το κρύβω πια (μεταφορικά αλλά και κυριολεκτικά) . Έτσι και έγινε….. Ανέβασα ένα ποστ με την φωτογραφία μου. Η αγάπη που πήρα ήταν αμέτρητη και πάντα θα ευχαριστώ, για αυτό, όλον τον κόσμο. Με έκαναν πιο δυνατή…. Με έκαναν να αγαπήσω τον εαυτό μου….. Με έκαναν να πάρω μία απόφαση: πως θα πολεμήσω ενάντια σε κάθε μορφή βίας. Από εκείνη την ημέρα και κάθε μέρα πολεμάω αυτόν τον διάβολο που άπειρες ψυχές έχει πικράνει… Άπειρες ζωές έχει πάρει….. Άπειρα σώματα έχει ματώσει…… Για όλους εμάς λοιπόν που το έχουμε ζήσει……Πολεμάω και θα πολεμάω ενάντια σε κάθε μορφή bullying … Είμαι εδώ για οποίον το χρειάζεται…
Και μην ξεχνάτε…….. KIND IS THE NEW COOL……..!!!!!!!!Μην ακούτε κανέναν……..STOP BULLYING !!!!!!!!!!!!!!!!!!!
ΠΟΥ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΤΗ ΓΙΩΤΑ ( ΔΕΙΤΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙ ΜΕΣΑ ΑΠΌ ΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΠΟΥ ΙΣΩΣ ΤΑΥΤΙΣΤΕΙΣ ΚΑΙ ΕΣΥ ΜΑΖΙ ΤΗΣ)
Θα τη βρείτε στη σελίδα της στο facebook : Stop Bullying Γ.Τ. | Facebook
Στο instagram : Γιώτα Τρέλη (@giota_treli) • Φωτογραφίες και βίντεο στο Instagram
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΧΕΤΙΚΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ:
Με αγάπη, η σχολική ψυχολόγος,